پمپ پیستونی چیست؟

پمپ پیستونی، یکی از قدیمی‌ترین پمپ‌های صنعتی جهت استفاده در مواردی است که هد یا فشار بالا برای پمپاژ لازم است. در ابتدای اختراع این تجهیز، این پمپ به عنوان پمپ خلا پیستونی معرفی شد؛ سال‌های بعد نیز، نوع پیشرفته‌تر آن با نام «پمپ پلانجری» وارد بازار شد. این نوع پمپ دارای ابعاد و اندازه‌های گوناگونی می‌باشد و برندهای متفاوتی نیز به تولید آن پرداخته اند. ما در این مقاله قصد داریم تا به انواع نمونه‌های پمپ پیستونی بپردازیم و توضیحی خلاصه از کاربردهای آن را بیان کنیم. با ما همراه باشید.

تعریفی ساده از پمپ پیستونی

یک نمونه از پمپ‌های جابه‌جایی مثبت، پمپ پیستونی بوده که با نام‌های دیگری نیز مثل پمپ‌های فشار بالا، پمپ پلانجری، و پمپ پیستونی کارواش نیز معرفی می‌شود. این دسته از پمپ‌ها جهت استفاده در سیستم‌های هیدرولیک بهترین انتخاب بوده و به همین علت به آنان «پمپ هیدرولیک پیستونی» ‌گفته می‌شود. البته که پمپ‌های دند‌ه‌ای نیز می‌توانند از دسته هیدرولیک و جابجایی مثبت معرفی شوند. از طرفی، در کنار داشتن شباهتی بالا به پمپ‌های پیستونی، دارای تفاوت‌هایی نیز با یکدیگر می‌باشند.
این دسته پمپ‌ها، پیستونی متحرک به سمت بالا و پایین داشته و با بالا رفتن خود موجب باز شدن شیر ورودی و بسته شدن شیر خروجی می‌گردد. در این استیج، مکشی جهت ورود سیال به درون پمپ به وجود می‌آید و پس از آن، حرکت این پیستون به سمت پایین، شیر ورودی و خروجی به ترتیب بسته و باز می‌شوند؛ این امر نیز سیال را مجبور به خروج از پمپ می‌نماید. همین عملکرد پمپ، شباهت بالایی به پمپ‌های دیافراگمی داشته اما برخلاف وجود شباهت‌ها درای تفاوتی جزعی می‌باشند.

چند نمونه از انواع پمپ پیستونی عبارت‌اند از:

• پمپ پیستونی فشاری
•  پمپ پیستونی بالابر
• پمپ پیستونی محوری
• پمپ پیستونی شعاعی

‌پمپ پیستونی فشاری

مکانیزم این نمونه از پمپ‌های پیستونی، به صورت دو مرحله‌ای تعریف می‌شود. در اولین مرحله، پیستون بالا می‌رود، مایع داخل پمپاژ شده و در مرحله بعدی، پیستون به طرف پایین حرکت کرده و مایع نیز خارج می‌گردد.

پمپ پیستونی بالابر

روش کار این دسته از پمپ‌ها، در سه بخش تعریف می‌شود. در اولین بخش، پیستون به طرف بالا حرکت کرده و سیال به محفظه وارد می‌گردد. پس از آن، پایین آمده، سیال از سوپاپ‌ها عبور می‌کند و نهایتاً، دو مرتبه به طرف بالا می‌رود تا مایع از پمپ خارج شود.

پمپ پیستونی محوری

این نمونه از دستگاه، تعداد بالایی از پیستون را درون بلوک سیلندر داراست که تعداد آن فرد می‌باشد و به طور دایره‌ای دور این سیلندر قرار می‌گیرند.

پمپ پیستونی شعاعی

محل قرار گرفتن پیستون‌ها برای این ورژن از دستگاه، از روی صفحه‌ای استوانه‌ای، واقع در شعاع سیلندر می‌باشد.

اجزای پمپ پیستونی

پمپ پیستونی دارای اجزاء گوناگونی بوده که عبارت‌اند از:

• شیر ورودی
•  پیستون
•  شیر خروجی
• اجزای فرعی پیستون نیز شامل موارد زیر است:
•  شیر فشارشکن
•  آکومولاتور
•  گیج فشارسنج
•  گان و لانس
•  فیلتر

کاربرد پمپ پیستونی چیست؟

حال که با تعریفی از پمپ پیستونی آشنا شدید، ممکن است درباره کاربرد آن سوالاتی در ذهنتان مطرح شود. باید بگوییم که نمونه‌ای از اصلی‌ترین کاربردهای این پمپ مه پاشی، شست وشوی انواع خودرو، سم پاشی، شستن دستگاه‌ها و جداول می‌باشد. همچنین در صنایع زیر از پمپ پیستونی استفاده می‌شود:

•  صنایع نفت و گاز
•  صنایع پتروشیمی
•  صنایع رنگ زدایی
•  صنعت رسوب و چربی زدایی
•  صنایع لوله سازی
•  پروسه‌های تولید کاغذ
•  صنعت فولاد
•  سیستم‌های تصفیه آب
•  دستگاه‌های هیدروبلاست
•  کارخانه‌های تولید سنگ

چرا باید از پمپ پیستونی بهره گرفت؟

پمپ‌های پیستونی دارای ویژ‌گی‌های گوناگونی هستند که سبب شهرت آن‌ها شده اند. به عنوان نمونه چند مزیت دارد مانند امکان تولید فشار بالا جهت پمپاژ سیال، دارای راندمان عمر بالا، قابلیت پمپاژ مایعاتی که ویسکوزیته بالا دارند. همچنین مهم‌ترین مزیت این دستگاه «تغییر فشار بدون تاثیر بر روی عملکرد پمپ» معرفی می‌شود.

این پمپ دارای معایبی نیز هست که عبارت‌اند از:

•  عدم قابلیت ایجاد جریان یکنواخت
•  دارای هزینه نگهداری این پمپ
•  دارای وزن بالا به علت داشتن قطعات بلا استفاده
•  ایجاد آلودگی صوتی

جنس پمپ پیستونی چیست؟

روش کار این دسته از پمپ‌ها به صورتی است که مایع به طور کاملا مستقیم، با قطعات پمپ در تماس می‌باشد. به همین سبب، باتوجه به نوع سیال جهت برگزیدن جنس پمپ ضرورت بسیار دارد. از همین رو، باتوجه به عوامل گوناگونی مانند خورندگی، قابلیت اشتعال و انفجار سیال از آلومینیوم، استیل، برنز برنج و سرامیک برای ساخت این دستگاه بهره گیری می‌شود. اما به طور خلاصه، می‌توان گفت که بالاترین درصد نوع مواد اولیه مورد استفاده آن استیل است.

چگونه باید پمپ پیستونی را نصب کرد؟

نکته‌ای که درباره پمپ پیستونی بسیار مهم است، روش نصب آن و نحوه سوار شدن آن می‌باشد. چراکه اگر در شرایط نامناسبی نصب شود، می‌تواند از اصلی‌ترین علل کم شدن فشار پمپ محسوب شود و این امر سبب آن خواهد شد که ایجاد اختلال در طرز کار بروز کند. در اصل، نصب پمپ‌های پیستونی خیلی دشوار نبوده اما رعایت نکات لازمه به هنگام نصب می‌تواند سبب راندمان بهتر باشد.

چند نمونه از معیارهای انتخاب پمپ پیستونی عبارت‌اند از:

• توان و دور موتور
•  ابعاد دهانه‌های دستگاه
•  دمای مناسب سیال

جمع بندی

همانطور که در متن بالا گفته شد، پمپ‌های پیستونی یکی از تجهیزات مهم در صنایع گوناگون و حتی در برخی‌ موارد، برای کاربردهای خانگی هستند. این دسته از پمپ‌ها دارای انواع گوناگونی بوده و در هر دسته بندی، امکانات و ویژگی‌های خیره کننده‌ای برای آن‌ها تعریف می‌شود. مهم‌ترین نکته پس از خرید پمپ‌های پیستونی، روش و نحوه اصولی نصب آن در یک مکان مناسب می‌باشد. اگر قصد خرید این محصول را دارید، در ابتدا مناسب‌ترین نمونه را باتوجه به کارایی مد نظر انتخاب کنید و برای نصب آن از یک متخصص کمک بگیرید.

سوالات متداول

• چگونه باید بهترین نوع پمپ پیستونی‌‌ را انتخاب نمود؟

شما می‌توانید با در نظر گرفتن کارایی مد نظر خود، نمونه درست را برگزینید. باید به این نکته توجه داشته باشید که گرفتن کار بیشتر از یک پمپ با توان کم، می‌تواند سبب آسیب رسیدن به محصول شود.

• قیمت پمپ پیستونی چقدر است؟

پمپ پیستونی دارای انواع گوناگونی بوده که بهای آن باید بر اساس ویژگی هر محصول بررسی شود.

• بهترین نوع پمپ پیستونی کدام است؟

بهترین پمپ پیستونی باتوجه به کارایی آن و مناسبت آن برای مکان‌های گوناگون می‌تواند متغیر باشد.