برای معرفی پمپ دیافراگمی، باید بگوییم که، این نوع پمپ دارای توان مکشی بالا و بینیاز از هواگیری میباشد. این دستگاه مکانیکال سیل نداشته و ضد انفجار نیز هست. همچنین با کاربری بسیار آسانی که داراست، جهت پمپاژ انواع اسیدها، گاز مایع، بازها، روغنهای صنعتی و خوراکی و حلالها کارآیی دارد. انواع پمپ دیافراگمی، شامل پمپ دیافراگمی بادی، پمپ دیافراگمی دستی و پمپ دیافراگمی الکتریکی دسته بندی میشوند. از جمله خصوصیتهای آن، مکانیزم کاری مناسب، مقرون به صرفه ، بازدهی بالا و کاربری آسان میباشد؛ که در نتیجه، جهت پمپاژ انواع سیالات مورد استفاده قرار میگیرد.
عملکرد پمپ دیافراگمی
برای شناخت دقیق و اصولی پمپ دیافراگمی، بهتر است در ابتدا به عملکرد این دستگاه نگاهی داشته باشیم. مرسومترین نوع این محصول، پمپهایی با دیافراگم دو کاناله میباشند. این پمپها دارای دو دیافراگم و محفظه هستند که دیافراگمها توسط یک میله رابط به یکدیگر متصل شده؛ و در یک جهت خطی حرکت میکنند. پمپهای بادی، دارای یک شیر توزیع هستند و وظیفه دارند که هوای فشرده را به پشت دیافراگمها هدایت کنند. با تغییر هوا، در پشت هر دیافراگم و تخلیه هوای دیافراگم دیگر، حرکت دیافراگمها به وقوع میپیوندد. نحوه کار پمپ دیافراگمی، بدین صورت است که با انجام عمل رفت و برگشت به صورت پیوسته، سیال وارد مخزن پمپ شده و در مرحله بعد، با افزایش فشار، سیال به بیرون منتقل و پمپاژ میشود.
در پمپهای دیافراگمی، از شیرهای یک طرفه زبانهای و سوپاپی استفاده میشود. پمپهایی که دارای شیر زبانهای هستند، میتوانند ذرات جامد ریز را، از خود عبور دهند. در این پمپها به دلیل وجود ذرات جامد و تمایلات این ذرات به ته نشین شدن، خروجی پمپ در قسمت پایین محفظه پمپ قرار دارد تا سیال همراه با ذرات جامد، به راحتی خارج شود. در پمپهایی که خروجی آن در پایین قرار گرفته است، انتقال سیال ویسکوز با دبی بسیار پایین و فشار بسیار بالا به علت عدم خروج هوای داخل محفظه، جابجایی پمپ کاهش مییابد؛ مگر اینکه دبی سیال بالا باشد و هوا همراه سیال تخلیه شود.
ویژگیهای پمپ دیافراگمی
ویژگیهای پمپ دیافراگمی باعث محبوبیت هرچه بیشتر این محصول شده است. در پمپ دیافراگمی، توان مصرفی و میزان هوای مصرفی، با دبی و خروجی پمپ ارتباط مستقیم دارد. اگر دبی خروجی پمپ، صفر باشد میزان هوای مصرفی در پایینترین حد ممکن و زمانی که بالاترین حد دبی را داشته باشیم، میزان هوای مصرفی پمپ، در بالاترین حد ممکن میباشد. این ویژگی پمپ دیافراگم، کمک میکند تا جریان خروجی پمپ در تمام بازهها قابل استفاده باشد.
در پمپهای دیافراگمی، فشار هوای فشرده، دبی و NPSH، فشار خروجی را تعیین میکنند و هد تاثیری زیادی نخواهد داشت. مقدار NPSH مورد نیاز در پمپ نیز مانند سایر پمپهای رفت و برگشتی تعیین میشود. معیار مشخص کردن NPSH، میزان افت راندمان در سرعت یا دبی ثابت بوده که این مقدار در حدود ۳٪ میباشد.
راه انداز پمپ دیافراگمی
پمپ دیافراگمی (AODD پمپ) با راه اندازهای مختلفی ساخته میشوند. انواع راه انداز پمپ دیافراگمی عبارتاند از:
- پمپ الکتریکی Electrical
- پمپ دستی Manual
- پمپ بادی Pneumatic
- راه انداز هوای فشرده Pneumatic
راه انداز هوای فشرده پرکاربردترین نوع بوده و بیشتر در صنایع مورد استفاده قرار میگیرد.
انواع پمپ دیافراگمی
پمپهای دیافراگمی دارای دستهبندیهای مختلفی هستند. انواع پمپ دیافراگمی عبارتاند از:
- پمپ دیافراگمی برقی
- پمپ دیافراگمی فشار بالا
- پمپ دیافراگمی پنوماتیک بشکه کش
پمپ دیافراگمی برقی
تعدادی از شرکتهای سازنده پمپهای دیافراگمی، اقدام به ساخت پمپهای دیافراگمی با محرک بادی کردهاند. زمانی که تهیه هوای فشرده امکانپذیر نباشد، میتوان از پمپهای دیافراگمی با محرک برقی استفاده نمود. نمونههای پمپ دیافراگمی برقی، معمولاً دارای راندمان پایینتری به نسبت پمپهای بادی دیافراگمی میباشند.
پمپ دیافراگمی فشار بالا
به طور کلی، پمپهای دیافراگمی قادر به تولید ۸ بار فشار خروجی میباشند. برای دسترسی به فشارهای بالاتر، برخی از شرکتهای سازنده پمپهای دیافراگمی، اقدام به ساخت پمپهای دیافراگمی با فشار بالا کردهاند. پمپهای دیافراگمی، اغلب نسبت یک به یک دارند و به ازای ۱ بار فشار ورودی هوا ۱ بار فشار خروجی تولید میکنند. پمپ دیافراگمی فشار بالا، به ازای ۱ بار فشار ورودی ۲ بار فشار خروجی دارد. این سری از پمپهای دیافراگمی، عمدتا در سیستمهای فیلتر پرس کاربرد بالایی دارند. پمپ دیافراگمی فشار بالا، بیشتر یا متریالهای فلزی روانه بازار میشوند.
پمپ دیافراگمی پنوماتیک بشکه کش
برای انتقال سیالات مختلف، از داخل مخازن و بشکهها، میتوان از پمپهای دیافراگمی پنوماتیک استفاده کرد. پمپ دیافراگمی پنوماتیک بشکه کش، با هوای فشرده کار میکند و دارای توان مکش بالا میباشد؛ درنتیجه جهت پمپاژ انواع سیالات مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع پمپها، قادر به مکش سیالات تا ارتفاع ۸متری بوده و باتوجه به تنوع بالای تولید، در متریال بدنه و دیافراگم برای مکش و انتقال سیالات استفاده می شوند. همچنین، باتوجه به قابلیت ضد انفجار بودن این نوع پمپها، برای مکش و انتقال سیالات قابل اشتعالی مانند، حلالها بسیار پر کاربرد میباشند.
مزایای استفاده از پمپ دیافراگمی
پمپهای دیافراگمی دارای ویژگیهای به خصوصی هستند که همین ویژگیها میتوانند توجیه اقتصادی مناسبی برای بهای این دستگاهها به شمار روند.
مزایای استفاده از پمپ دیافراگمی عبارتاند از:
در مواردی که سیال و محیط، قابلیت اشتعال و انفجار را دارد بسیار مناسب و پرکاربرد میباشند.
- نداشتن نشتی
- فشار و هد مناسب
- قبلیت پمپاژ سیالاتی با وزن و ویسکوزیته بالا
- قدرت مکش بالا
- قابلیت غوطهوری در سیال
- شرایط تعمیرات و نگهداری آسان
- قابلیت کارکرد خشک
- قابلیت مکش از بشکهها و مخازن در ابعاد گوناگون
- قابلیت کنترل و تنظیم دبی و فشار پمپاژ
- قابلیت نصب در محلی بالاتر از سطح خود سیال
- قابلیت نصب در محیطهای بسته به علت عدم تولید حرارت در زمان کار
- پرتابل و قابل نصب درمکانهای مختلف
جنس پمپ دیافراگمی
برای بررسی جنس پمپ دیافراگمی، باید بررسی متریال سه بخش مختلف پمپ را مورد بررسی قرار دارد. این سه بخش عبارتاند از:
- جنس پوسته پمپ
- جنس دیافراگم
- جنس شیر پمپ
جنس پوسته پمپ
انواع جنس پوسته پمپ برای کاربریهای گوناگون مناسب میباشند که عبارتاند از:
- (جنس آلومینیوم): برای کاربری عمومی
- (جنس پلی پروپیلن): برای اسیدها و بازها
- (جنس استنلس استیل): برای انواع اسیدها و مواد خورنده
- (جنس استال Acetal): برای انواع مواد آتشزا و حلالها
- (جنس کانیار PVDF): برای مواد شیمیایی و اسیدها با میزان خورندگی بسیار بالا
- جنس چدن داكتيل (Ductile): برای مواد ساینده و اسلاریها
جنس دیافراگم
انواع جنس دیافراگم عبارتاند از:
- تفلون
- هیترل
- سانتوپرن
- نیتریل
- نئوپرن
- کانیار
جنس شیر پمپ
در پمپ دیافراگمی، از شیرهای یک طرفه زبانهای، توپی و یا سوپاپی استفاده میشود. با توجه به ویژگی و جنس پمپ دیافراگمی، در انتقال و جابجایی انواع مواد، از این پمپ برای انتقال مواد گوناگون اسلاری و ساینده نیز استفاده میشود. برای افزایش مقاومت این قطعات در برابر سایش، شیرهای یک طرفه فلزی را با یک لایه پلاستیک با ضخامت بالا و لاینر محافظت میکنند، یا در برخی مواقع، در ساخت آن از مواد الاستومری استفاده میکنند.
نگهداری و تعمیر پمپ دیافراگمی
نکات مهمی برای نگهداری و تعمیر پمپ دیافراگمی وجود دارند که در این قسمت به آنها اشاره خواهیم داشت؛
- تمامی اتصالات پمپ برای جلوگیری از نشتی را، به طور کامل بررسی کرده و محکم میکنیم.
- دیافراگم این پمپها در بیشترین معرض آسیب قرار دارند، چراکه به طور مستقیم با سیال در ارتباط بوده و همچنین به علت منعطف بودن، آسیبپذیر میباشند و باید مورد بازدید دورهای قرار بگیرند.
- یکی از شاخصههای این پمپها کارکرد خشک میباشد؛ اما کارکرد خشک در طولانی مدت باعث آسیب رسیدن به پمپ و سایش بیمورد قطعات پمپ میشود.
- پس از هر بار استفاده برای جلوگیری از اثرات مخرب، سیال باقیمانده در پمپ، باید محفظه داخلی پمپ به دقت شستوشو داده شود.
جمع بندی
همانطور که در متن بالا گفته شد، پمپ دیافراگمی کاربردهای زیادی در صنایع گوناگون دارد. این پمپ دارای ویژگیهای مختلفی میباشد؛ که آن را تبدیل به اصلیترین ابزار مورد استفاده در کارخانهجات مختلف کردهاند. اگر قصد خرید پمپ دیافراگمی را دارید، باید حتماً از یک متخصص ماشینآلات صنعتی کمک بگیرید تا بتوانید بهترین گزینه را انتخاب و خریداری کنید.
سوالات متداول
- قیمت پمپ دیافراگمی چقدر است؟
قیمت پمپ دیافراگمی باتوجه به جنس مواد اولیه در طول زمان، میتواند متغیر باشد.
- بهترین مارک پمپ دیافراگمی کدام است؟
به علت تفاوت در انواع پمپهای دیافراگمی، نمیتوان یک برند واحد را به عنوان بهترین مارک پمپ معرفی کرد.