الکتروموتورهای تکفاز، یکی از پرکاربردترین موتورهای القایی، در صنایع مختلف میباشند. الکتروموتورها کاربردهای زیادی در صنایع مختلف را دارا بوده و به چند دسته تقسیم میشوند. الکتروموتورهای تکفاز، از آن دسته ابزارهایی هستند کار با آنها، نیاز به داشتن دانش فنی دارد. در صورت کار با این وسیله، بهتر است تا با مدارات الکتریکی و نحوه کار آنها آشنایی نسبی داشته باشید. ما دراین مقاله قصد داریم شما را با نحوه تنظیم چتر و پلاتین در الکتروموتورهای تکفاز آشنا کنیم.
الکتروموتور چیست؟
الکتروموتور تکفاز، موتورهای القایی از نوع ac میباشند که کاربردهای زیادی در صنایع دارند. همانطور که از اسم این موتورها، معلوم است، کارکرد آنها با برق تکفاز شهری صورت میپذیرد؛ به همین علت، هم استفاده خانگی، و هم تجاری و صنعتی دارند. این نوع موتورهای الکتریکی، در دو نوع مختلف تولید میشوند که شامل پوسته آلومینیوم و پوسته از جنس چدن که مقاومتر است، میباشد. از نوع بدنه از جنس چدن، میتوان در مواردی که به مقاومت بالا دربرابر فشار و در مقابل خوردگی نیاز است، استفاده شود. همچنین، نوع آلومینیومی این الکتروموتورها، بسیار سبک بوده و قابل استفاده در مناطق گرم، به دلیل مقاومت سرمای پایینتر است. همچنین در مناطق سرد، میتوان از جنس بدنه چدنی این وسیله استفاده نمود.
مشخصات الکتروموتور تکفاز
الکتروموتور تک فاز پوسته چدن و موتور تکفاز پوسته آلومینیوم، در یازار ایران وجود دارند. باتوجه به جنس پوسته الکتروموتور، توان آن و مشخصههای دیگر، قیمت الکتروموتور تکفاز متفاوت است. دستهبندی الکتروموتورهای القایی، عموماً باتوجه به دو پارامتر مهم صورت میگیرد که پارامترهای مورد اشاره تعداد پیچهها که همان کلافهای استاتور هستند، میباشند. انواع مختلف الکتروموتور، براساس این پارامترها، الکتروموتور تکفاز و الکتروموتور سه فاز میباشند. معمولا الکتروموتوری که بیش از بقیه رایج و مورد استفاده میباشد، الکتروموتور القایی تک فاز AC است.
اجزای الکتروموتور تکفاز
الکتروموتورهای گوناگون و همینطور الکتروموتور القایی AC تکفاز، دو بخش اصلی دارند که عبارتاند از:
- استاتور: که بخش ثابت بیرونی دینام میباشد.
- روتور: که بخشی است که موتور در آن گردش میکند.
در الکتروموتور، بین استاتور و روتور بهطور کارشناسی شده، فاصلهای وجود دارد. معمولاً در همه انواع الکتروموتورها و الکتروموتور القایی AC، جهت به گردش درآوردن روتور، از یک میدان مغناطیسی دوار استفاده میشود.
ساختار استاتور الکتروموتور تکفاز
چندین لایه نازکی که از آلیاژ آهن و سیلیسیم تشکیل شده و در دیواره اطراف، یک دینام قرار دارد، استاتور را ایجاد میکند. هسته یک استاتور، دارای شیارهایی موازی نیز هست که درون این شیارها به وسیله سیمهای روکشداری که به صورت سیم پیچ میباشند، پر شده است.
در ساختار استاتور، قطعات آن مثل یک سر سیلندر توخالی، به هم منگنه شدهاند. استاتورها، کلافهایی دارند که توسط هسته احاطهشده که این ساختار، یعنی هسته و کلاف تشکیل یک آهنربای مغناطیسی، برای کار کردن با منبع تغذیه را میدهد.
کلافهای یک استاتور، در کارکرد آن، نقش بسیار مهمی دارند؛ چراکه به منبع انرژی الکتریکی، به طور مستقیم متصلاند. بنابراین، تعداد قطبهایی که در یک الکتروموتور تکفاز وجود دارد، کاملاً به نحوه اتصال کلافها وابسته میباشد. در صورت اتصال کلافها، با منبع انرژی الکتریکی و برقراری ارتباط با منبع تغذیه در الکتروموتور، یک میدان مغناطیسی چرخنده تولید میشود.
ساختار روتور الکتروموتور تکفاز
چندین ورق نازک فولادی غیرمتصل را، در نظر بگیرید که در میان آنها میلههای آلومینیومی و مسی قرار داشته باشد؛ این ساختار، ساختار یک روتور در الکتروموتور القایی میباشد. روتور قفس سنجابی، یکی از انواع رایجترین روتور میباشد که ساختار آن، به این شکل است که میلههای آلومینیومی در انتهای خود، به شکل مکانیکی و الکتریکی توسط حلقههایی به هم اتصال پیدا کردهاند.
از آنجایی که روتور، از نوع قفس سنجابی دارای ساختاری ساده و استحکام میباشد، اکثر الکتروموتورهای القایی موجود از این نوع روتور، در ساختار دینام بهره میبرند. یاتاقان نیز بخشی از روتور است که محل قرارگیری و نصب آن، در دو انتهای محور روتور میباشد؛ یاتاقان باعث میشود، همواره یک طرف محور روتور جهت انتقال نیرو بلندتر از سمت دیگر باشد.
گاهی نیز امکان دارد که، از بعضی الکتروموتورها در جهتی خلاف جهت انتقال نیرو دارای محوری فرعی جهت حسگر وضعیت محور و سرعت داشته باشند.
روتور، در الکتروموتور مانند هر وسیله مغناطیسی دیگری، برای چرخش و حرکت به نیرویی نیاز دارد که در اینجا نیروی لازم جهت گردش از طریق گشتاور تولید شده، به روتور منتقل میشود. معمولاً قواعد کلی دوران برای تمامی روتورها یکسان بوده و به نوع آنها بستگی ندارد.
پلاتین الکتروموتور تکفاز
پلاتین الکتروموتور تکفاز، که اصطلاحا کلید گریز از مرکز هم نامیده میشود، یک قطعه است که روی موتور قرار میگیرد و روی موتور، کنتاکتها را قطع و وصل میکند. این قطعه، با دو پیج روی درب موتورهای تکفاز سوار میشود. محلی که از آن جا پلاتین به موتور وصل میشود، باید حتما عایق باشد و پلاتین الکتروموتور تکفاز، نباید با موتور در تماس مستقیم باشد.
هنگامی که، موتور راه اندازی میشود، راه انداز، وارد مدار میشود و پس از آنکه موتور به ۷۰٪ ظرفیت سرعت خود رسید، راهانداز از مدار خارج میشود. موتورهای تکفاز دو سرعته، ابتدا با دور تند راه اندازی شده و پس از اینکه موتور به ۷۰٪ ظرفیت سرعت خود رسید، راه انداز وارد مدار میشود که این کار را کلید گریز از مرکز انجام میدهد.
تنظیم چتر و پلاتین الکتروموتور
به طور کلی، تنظیم چتر و پلاتین الکتروموتور تکفاز، باید ضرورتاً توسط فردی، با دانش بالا انجام شود. میتوان گفت که تنظیم این ابزارها کاری تخصصی است؛ چراکه این دو ابزار، نقش مهمی را در کارایی الکتروموتور ایفا میکنند. از همین رو اگر قصد تنظیم چتر و پلاتین در الکتروموتور را دارید، از یک مشاور در زمینه ابزارهای صنعتی کمک بگیرید.
جمع بندی
همانطور که در متن بالا گفته شد، الکتروموتورها یکی از پرکاربردترین ابزار میباشند که دارای انواع گوناگون و توانهای متفاوت میباشد. تنطیم چتر و پلاتین در الکتروموتور، کار راحتی نبوده و شما باید ضرورتاً این کار را با دانش کافی و بالا انجام دهید تا بهترین نتایج حاصل شود.
سوالات متداول
- قیمت پلاتین الکتروموتور چقدر است؟
قیمت واحدی برای این ابزار تعیین نشده است؛ شما میتوانید بهای آن را از مراکز فروش ابزارآلات صنعتی استعلام کنید.
- چگونه میتوان پلاتین در الکتروموتور را تنظیم کرد؟
از آنجایی که این کار کمی پیچیده و تخصصیست، بهتراست این کار را به یک متخصص تاسیسات بسپارید.