سرعت، یکی از مهمترین مواردی است که باید در زمان خرید اینورتر به آن توجه داشت. موتورهای الکتریکی، به طور معمول در سرعتهای نامی ۷۵۰، ۹۰۰، ۱۴۰۰ و ۳۰۰۰ دور در دقیقه تولید و روانه بازار میشوند. ولی در مواردی ممکن است به دلیل نیازهای واحد صنعتی، نیاز به تغییر سرعت موتور الکتریکی، یا کاهش و افزایش دور آن داشته باشیم. رایجترین ابزارهایی که برای تنظیم دور اینورتر در صنایع گوناگون مورد استفاده قرار میگیرند، اینورتر و گیربکس هستند. ما در این مقاله قصد داریم تا به مقایسه گیربکس دور متغیر با اینورتر بپردازیم.
گیربکس دور متغیر
گیربکس دور متغیر را میتوان به الکتروموتور سه فاز یا تک فاز متصل کرد. نوع تک فاز آن معمولا ۲۲۰ ولت با دور 100RPM قابل کوپل شدن میباشد. گیربکس دور متغیر، بین الکتروموتور و گیربکس قرار میگیرد و امکان کاهش دور خروجی از گیربکس را در بازه مشخص و بدون نیاز به اینورتر فراهم میآورد. گیربکسهای دور متغیر، باتوجه به توان الکتروموتور ورودی، دستهبندی میشوند. هر مقدار توان ورودی بالاتر باشد، گیربکس دور متغیر نیز بزرگتر میشود. کاهش دور متداول در این گیربکسها، عموما تا نسبت ۱ به ۵ میباشد. جنس دندههای گیربکس دور متغیر، فولادی و جنس پوسته میتواند فولادی و آلومینیومی است. در ادامه با مقایسه گیربکس دور متغیر با اینورتر، با هر دو دستگاه بیشتر آشنا می شویم.
انواع گیربکس دور متغیر
گیربکس دور متغیر، بر اساس نوع طراحی به دستههای زیر تقسیمبندی میشود:
- گیربکسهای دور متغیر تسمه پولی
- گیربکسهای دور متغیر واریاتور
- گیربکسهای دور متغیر هیدرولیکی
عملکرد گیربکس دور متغیر
گیربکس دور متغیر تسمه پولی، با تغییر در فاصله پولی، باعث تغییر وضعیت در تسمه انتقالدهنده نیرو میشود. این کار، به این صورت است که با تغییر وضعیت پولی و با کوچک شدن آن، میزان فشار تسمه بیشتر شده و سرعت نیز زیاد میشود و بالعکس. مکانیزم عملکرد گیربکس دور متغیر، از طریق انتقال قدرت به وسیله یک مخروط اصطکاکی که بر روی شفت موتور قرار میگیرد و یک رینگ اصطکاکی که بر روی محور فولادی گیربکس میباشد، ایجاد میشود. میزان گشتاور و دور خروجی، بین این دو قطعه، به وسیله صفحات بادمکی کلاچ تنظیم میشود. یک فنر که در مرکز شفت گیربکس دور متغیر قرار گرفته است، فشار بین مخروط اصطکاکی و رینگ را تنظیم میکند. تغییر دور ورودی، از الکتروموتور با استفاده از یک رک و پینیون که با پیچ کنترل گیربکس قابل تنظیم میباشد، ایجاد میشود.
اجزای گیربکس دور متغیر
- مخروط اصطکاکی
- رینگ اصطکاکی
- فنر
- صفحات بادامکی کلاچ
- شافت فولادی
- پینیون
- رک
کاربرد گیربکس دور متغیر
این گیربکسها در صنایعی که نیاز به تغییر دور دارند، استفاده میشوند مانند:
- دوک نخ در صنایع نساجی
- دستگاههای سنگ بری
- نوار نقاله
- صنایع پلیمری
- نوشابه سازی
- سیم پیچهای اتوماتیک
انتخاب گیربکس دور متغیر
- مشخصات فنی موتور به عنوان محرک
- مشخصههای ماشین برای بکارگیری از دور
- نحوه اتصال به موتور از طریق مستقیم و کوپلینگ
- روش اتصال به ماشین مستقیم، به همراه یک گیربکس دیگر
- شرایط محیط از قبیل دما، وجود گرد و غبار، رطوبت و حرارت مستقیم
- میزان بار شعاعی و محوری
نصب گیربکس دور متغیر
- جهت جلوگیری کردن از ایجاد ارتعاش، سطح محل نصب باید کاملا صاف باشد
- جهت جلوگیری از ضربه ناشی از اعمال بار، کوبلینگهای هیدرولیکی استفاده شود.
- جهت سهولت در نصب پولی، از نوع دارای زاویه استفاده گردد.
- شافت خروجی، جهت جلوگیری از اکسید شدن، ابتدا کاملا تمیز و سپس گریس کاری شود.
- سطح واسکازین دستگاه قبل از راهاندازی چک شود. از ریختن بیش از حد واسکازین اجتناب کنید. در فصول سرد، صرفا از واسکازین با استاندارد EP250 و در فصل گرم از واسکازین با استاندارد EP150 استفاده کنید. واسکازین را بعد از ۲۰۰ ساعت کارکرد اولیه عوض کنید. برای سریهای بعد پس از ۱۰۰۰ ساعت کار تعویض شود.
- سوپاپ هوای گیربکس، همواره در بالای آن قرار دارد که از تجمع بخارات حاصل از گرمایش واسکازین، به طور کامل جلوگیری شود.
- به هنگام انتخاب دستگاه به مشخصات موتور مورد استفاده توجه کنید.
اینورتر چیست؟
اینورترها، در انواع گوناگونی در بازار وجود دارند و مهمترین انواع آنان اینورترهای تک فاز و سه فاز هستند. اینورتر، در علم الکترونیک به المانهایی گفته میشود که جریان مستقیم را، به جریان متناوب تبدیل میکنند. هر دستگاهی که برق DC را به برق AC تبدیل کند، اینورتر نامیده میشود. کاربرد دیگر اینورترها، کنترل سرعت موتور AC سه فاز است؛ بدون آنکه توان و گشتاور موتور کاهش یابد. اینورترها، در ظرفیتهای گوناگون ساخته میشوند و در مصرف برق، باعث صرفهجویی شده و میزان مصرف برق را تا حد بالایی کاهش میدهد.
کاربردهای اینورتر
به طور کلی، میتوان ویژگیهای اینورتر را اینگونه توصیف کرد:
- کاهش دهنده مصارف برق، انرژی و کاهش هزینه
- استفاده از اینورترها سبب تنظیم سرعت موتور میشود.
- کاهش دهنده جریان راه اندازی و درنتیجه بالاتر رفتن عمر موتور
- حذف اضافهجریان راهاندازی موتور
- تغیبر جهت گردش موتور، بدون نیاز به یک کنتاکتور
- جلوگیری از آسیب رسیدن به موتور در برابر افزایش میزان ولتاژ
- داشتن محافظ و ترانس در مقابل اضافه بار
- کاهنده ضربات مکانیکی و درنتیجه بالا رفتن عمر بخش مکانیکی
- امکان کار موتور در وضعیتی که ولتاژ ورودی متغیر است.
- روشن کردن و خاموش کردن موتور بدون نیاز به قطعی و وصل منبع
- امکان کنترل از راه دور
- ایجاد سرعت بیشتر از سرعت نامی
- برنامه ریزی کردن حرکت
درایوهای الکتریکی
در حال حاضر، از اینورتر جهت کنترل قدرت کشش موتور، در برخی وسایل نقلیه برقی مانند قطار و همچنین برخی از خودروهای الکتریکی و هایبرید، مثل تویوتا Prius استفاده میشود. به طور خاص، پیشرفتهای گوناگون انجام شده در تکنولوژی اینورترها، به خاطر کاربرد آنان در وسایل نقلیه برقی است. در وسایل نقلیه مجهز به ترمز احیا کننده، اینورتر، همچنین انرژی خود را از موتور گرفته و آن را در باتریها ذخیره میکند.
منبع تغذیه
اینورتر، برق DC را از منابعی مانند باطری، پانلهای خورشیدی و سلولهای سوختی به برق AC تبدیل میکند. برق خروجی را میتوان به هر ولتاژی که لازم باشد، تبدیل نمود. اینورترهای میکرو، مستقیما جریان را از پنلهای خورشیدی به جریان برق متناوب تبدیل میکنند.
منابع برق اضطراری
استفاده از اینورتر و باطری، به عنوان یک منبع تغذیه اضطراری، جهت تامین برق AC زمانی که برق اصلی در دسترس نیست. وقتی که برق اصلی مجددا برقرار شد، از یک سو کننده برای شارژ کردن باتریها استفاده میشود.
گرمکن القایی
از اینورترها، برای بالا بردن فرکانس برق اصلی جهت استفاده در گرمکن القائى، استفاده میشود. برای اینکار، ابتدا برق اصلی با به DC تبدیل کرده و سپس به وسیله اینورتر برق DC را به AC با فرکانس بالاتر تبدیل میکنند.
مقایسه گیربکس دور متغیر با اینورتر
گیربکس دور متغیر و اینورتر هردو وظیفه تغییر دور موتور را بر عهده دارند. میان این دو دستگاه، گیربکس دور متغیر به صورت مکانیکی و دستی دور موتور را تغییر میدهد و اینورتر، به صورت الکتریکی باعث تغییر دور موتور میشود. بین این دو دستگاه، دستگاه اینورتر کمی مدرنتر و محبوبتر از دستگاه دیگر میباشد.
جمع بندی
همانطور که در متن بالا گفته شد، اینورتر و گیربکس دور متغیر هر دو دارای مزایا و ویژگیهای شبیه به هم هستند. تنها تفاوت این دو ابزار در دستی بودن و برقی بودن آن دو میباشد. اگر قصد خرید یکی از این دو ابزار را دارید، میتوانید قیمت آن را از طریق سایتهای فروش استعلام کنید و در صورت تمایل دستگاه مورد نیاز خود را سفارش دهید.
سوالات متداول
- قیمت دستگاه اینورتر چقدر است؟
قیمت این دستگاه باتوجه به تفاوت قیمت مواد اولیه متغیر است.
- آیا میتوان از هردوی این دو دستگاه به طور همزمان استفاده نمود؟
شما میتوانید تنها یکی را انتخاب کنید؛ چراکه این دو دستگاه ویژگیها و کاربردهای شبیه به هم دارند.