روغن وکیوم نمونهای از روانکننده است که در روتاری پمپهای روغنی مورد استفاده قرار میگیرد. این محصول دارای ویژگیهای منحصر به فردی بوده و در روتاریهای یک مرحلهای، باید از روغنی استفاده کرد که میزان فشار بخار آن در دمای پایینتر از ۰.۱ میلی بار باشد؛ چنانچه که روتاری دو مرحلهای است، باید فشار بخار روغن در دمای پایینتر از ۰.۰۰۰۵ میلی بار باشد. ما در این مقاله قصد داریم تا یک تعریف جامع از روغن وکیوم ارائه کنیم و ویژگیهای منحصر به فرد آن را به بحث بگذاریم.
روغن وکیوم چیست؟
به نوعی روان کننده که در پمپهای وکیوم برای کاهش سایش قطعات متحرک پمپ، کاهش اصطکاک و حفظ خلاء، با جلوگیری از ورود برخی گازها به پمپ استفاده میشود، روغن وکیوم میگویند. این نوع از روغن همچنین میتواند به حذف گرمای تولید شده در فرآیند پمپاژ کمک بالایی کند و یک نوع محافظ در برابر خوردگی و آسیب رسیدن به پمپ و قطعات آن باشد. روغن وکیوم به طور اختصاصی برای داشتن پایداری ویسکوزیته بالا، فشار بخار کم و پایداری شیمیایی، برای اطمینان از مکانیزم کارآمد پمپ وکیوم تولید شده است. در اصل این محصول به عنوان یک ابزار حمایتی طراحی و تولید شده و میتواند مانع از خوردگی بخشهای داخلی پمپ شود.
نقش روغن وکیوم در پمپ خلاء
بخشی از وظایف روغن وکیوم عبارتاند از:
- روغن وکیوم میتواند به عنوان یک نوع پرکننده فضای خالی به کار گرفته شود. این محصول از ورود هوا به حائل بین قطعات پمپ روغنی جلوگیری میکند و امکان ایجاد خلا را نیز فراهم میآورد.
- این نمونه از روغن میتواند در فراهم نمودن مکش تا محدوده حدود صفر مطلق، موثر باشد؛ چراکه فشار بخار روغن به مراتب بالاتر از آب است. البته نکات گفته شده در حالتی صادق است که از روغن پمپ خلاء استاندارد استفاده شود.
- روغن وکیوم وظیفه روانکاری قطعات گوناگون را دارد. این محصول دارای گرانروی و چسبندگی بسیار بالایی میباشد که کاملاً سطح تیغهها و روتور در پمپ وکیوم را میپوشاند و از تاثیر عوامل محیطی روی آنها جلوگیری مینماید.
نشانههای روغن وکیوم چیست؟
برای اینکه تشخیص دهید کدام محصول «روغن وکیوم» میباشد، باید به ویژگیهای زیر توجه داشته باشید:
- تحمل حرارت بالا
- عدم عوض شدن رنگ
- عدم تغییر در شکل روغن
- تغییر نکردن بوی روغن
چگونه یک روغن وکیوم اصل انتخاب کنیم؟
برای اینکه بتوانید روغن وکیوم اصل و درجه یک را خریداری کنید، لازم است تا موارد زیر را در نظر بگیرید:
- ویسکوزیته بالا
- مقاوم در برابر فشار و حرارت
- سطح تصفیه
- چسبندگی و پوشش مناسب
- امکان بکار گیری در شرایط گوناگون
ویسکوزیته بالا
به طور کلی، ویسکوزیته، تاثیر بالا و مستقیمی بر مقدار مصرف روغن دارد و در شرایط گوناگون درجه حرارت، راحتی در کار با ماشین آلات صنعتی را به ویژه در هوای سرد تامین مینماید. به عنوان مثال میتوان گفت که در میان محصولات و مواد گوناگون، آب دارای کمترین میزان گرانروی وعسل دارای بالاترین میزان گرانروی میباشد.
نکته مهم آن است که گرانروی مایعات، تابعی مستقیم از دما است؛ به بیان دیگر، با افزایش دما گرانروی کم شده و با پایین آمدن دما گرانروی افزایش پیدا میکند.
لازم است تا نمونهای از روغن با ویسکوزیته مناسب برای محدوده دمای کار و فشار پمپ خود را برگزینید. روغنهایی با ویسکوزیته بالا، به علت اینکه میزان تبخیر آنها به شدت پایین است، حجم روغن در طول فعالیت یک قطعه صنعتی مانند پمپ، از یک مقدار معینی پایینتر نمیآید.
مقاوم در برابر فشار و حرارت
مقاومت بالای روغنها در برابر فشار و حرارت عاملی تاثیر گذار و مهم بر روی پمپهای وکیوم هستند. که در اصل، باعث پایین آمدن استهلاک پمپ میشوند. اگر روغن مناسبی برای پمپ مد نظر انتخاب شود، هم کارایی و عملکرد پمپ بالا میآید و هم اینکه خود روغن دچار تغییر رنگ نمیشود.
سطح تصفیه روغن
سطح تصفیه روغن وکیوم باید بالا باشد. هرچه تعداد دفعات تصفیه روغن بیشتر شود، روغن کهنه شده و ممکن است کارایی چندان مفیدی در اختیار ما قرار ندهد. سعی کنید در ابتدای خرید روغن وکیوم، به میزان سطح تصفیه آن توجه بالایی داشته باشید.
چسبندگی و پوشش مناسب
نمونه روغنی با ویژگی پوشش مناسب و چسبندگی بالا، برای جلوگیری از خوردگی پمپهای خلا استفاده میشود. در اصل این نمونه از روغنها به عنوان یک سیستم پوششی، بر روی قطعات مختلف مثل تیغهها و روتورها قرار میگیرند و میزان خوردگی و آسیب به پمپ به پایینترین حد ممکن میرسد.
امکان بکار گیری در شرایط گوناگون
روغن باید به گونهای تولید شده باشد که در شرایط گوناگون بتوان از آن بهره گیری کرد. به عنوان نمونه ممکن است که لازم باشد تا روغن در مناطق ساحلی و در مجاورت دریا به کار گرفته شود؛ از آنجایی که میزان رطوبت در آن مناطق بالاست، باید روغنی را استفاده کنیم که کارایی خود را شرایطی با رطوبت بالا حفظ کند. باید توجه داشته باشید که امکان بکارگیری روغن در مناطق اشتعال یکی از مهمترین ویژگیهای یک روغن وکیوم مناسب میباشد.
در هنگام خرید روغن وکیوم، باید همه موارد گفته شده را در نظر بگیرید.
زمان تعویض روغن وکیوم
زمان درست تعویض روغن وکیوم به فاکتورهای گوناگون وابسته است که عبارتاند از:
- نوع پمپ خلاء
- شرایط کار
- کیفیت روغن
- ساعات کار به صورت مداوم
به طور کلی، روغن وکیوم باید یک بار در سال (در کمترین حالت) عوض شود. همچنین اگر پمپ در شرایط بسیار شدید مانند دمای بالا کار میکند، باید در بازههای زمانی کوتاه اقدام به چک کردن و تعویض آن کنید. در برخی موارد نیز شرکت سازنده پمپ، توصیههای خاصی در مورد زمان تعویض روغن ارائه میکند؛ از همین رو بهتر است همواره به دفترچه راهنمای محصول خریداری شده مراجعه کنید تا اطلاعات کاملی به دست آورید.
جمع بندی
همانطور که در متن بالا گفته شد، بهرهگیری از روغن وکیوم یکی از مهمترین اصول نگهداری از پمپ میباشد. لازم است تا شما از این روغن جهت سالم نگهداشتن و بالا بردن کیفیت پمپ خود کمک بگیرید. همچنین سعی کنید تا بهترین نمونه را خریداری کنید که هم پمپ آسیب نبیند و هم دوام و مندگاری بالاتری داشته باشد.
سوالات متداول
- آیا استفاده از روغن وکیوم امری ضروری است؟
بله، استفاده از این نمونه روغن کمک شایانی به عملکرد پمپ خواهد کرد.
- ویژگی روغن وکیوم اصل چیست؟
مهمترین ویژگی روغن وکیوم اصل آن است که قابلیت جدا شدن از آب را دارا میباشد.